Ongewenst gedrag op de werkvloer bespreekbaar maken.
Hoe doe je dat?
De kranten blijven volstromen met meldingen van ongewenst gedrag. Pesten, discriminatie, seksuele intimidatie: geen organisatie, vereniging of club lijkt gespaard te blijven. Ondanks dat wij als vertrouwenspersoon (Annemieke) en integriteitsonderzoeker (Berber) een andere rol hebben, hebben wij dezelfde visie wanneer het gaat om ongewenst gedrag in organisaties. Het bespreekbaar maken van het onderwerp daarbij centraal. Maar hoe doe je dat?
Ongewenst gedrag op de werkvloer
Er lijkt een ongemakkelijk gevoel te heersen om het in organisaties over ongewenst gedrag te hebben. En dat is ook wel begrijpelijk. Pesten, discriminatie, seksuele intimidatie, integriteitsschendingen: het zijn beladen onderwerpen. Wij zien echter dat in veel organisaties heel hard wordt geroepen dat alles bespreekbaar is. Maar ook dat ‘het bij ons nu eenmaal niet gebeurt’.
Wishful Thinking
Wat ons betreft is dat wishful thinking. Overal waar mensen samenwerken, gebeuren nu eenmaal wel eens vervelende dingen. Maar als je dit als leidinggevende weigert te accepteren. Of het praten erover je toch niet zo gemakkelijk af blijkt te gaan, werp je voor medewerkers een drempel op om deze onderwerpen te bespreken. Als een medewerker dan ergens mee worstelt, kan dit tot veel stress en een verhoogde psychosociale arbeidsbelasting leiden. Omdat hij nergens met zijn verhaal naartoe kan (of denkt te kunnen). Dit kan tot allerlei vervelende situaties leiden. Uitval van de betreffende medewerker, een escalatie tussen collega’s, of er wordt een melding gedaan.
Goed werkgeverschap
Wat ons betreft getuigt het van goed werkgeverschap als je dit soort situaties niet afwacht, maar preventief probeert om in gesprek met elkaar te komen en de psychosociale arbeidsbelasting te verminderen. Niet vanuit de gedachte dat je kunt voorkomen dat er wel eens vervelende dingen gebeuren bij jou op de werkvloer. Je doet het om je medewerkers een veilige en gezonde werkomgeving te bieden. Waarin adequaat gehandeld wordt bij ongewenst gedrag.
Bespreekbaar maken, hoe doe je dat?
Als je eenmaal hebt geaccepteerd dat ook in jouw organisatie wel eens iets kan voorvallen.Dan wordt het een stuk gemakkelijker om met elkaar het gesprek te voeren over gewenst en ongewenst gedrag. De sfeer om een dergelijk gesprek te creëren – in alle openheid en veiligheid- is een gemeenschappelijke actie. Van je medewerkers kun je niet verwachten dat zij zich blootgeven als je dat zelf niet doet. Voorbeeldgedrag van leidinggevenden is daarom essentieel. Zorg dat je niet alleen uitstraalt dat medewerkers bij jou (of bijvoorbeeld de vertrouwenspersoon) terecht kunnen. Maar dat als ze dit doen hun verhalen en zorgen ook serieus genomen worden.
Bewustwording creëren
Daarnaast is het belangrijk om bewustwording over het onderwerp te creëren onder medewerkers. Bijvoorbeeld door middel van trainingen en workshops. Doel hiervan is wederom dat medewerkers zich veiliger gaan voelen om met elkaar te bespreken wat gewenst en ongewenst gedrag is. En elkaar hierop ook durven aanspreken. Pas dan gaat het onderwerp echt leven in de organisatie en werk je gezamenlijk aan een veilige en gezonde werksfeer.
Berber Wierstra is mede-eigenaar van Partners in Integriteit en Twentestad Bedrijfsrecherche. Partners in Integriteit is gespecialiseerd in het doen van integriteitsonderzoek en onderzoeken naar seksuele intimidatie, vanuit de missie om een gezonde organisatiecultuur te versterken, waarin integer handelen de standaard is.
Annemieke Kirch-Pals is externe vertrouwenspersoon en eigenaar van Vertrouwen In Bedrijf. Ze werkt met bedrijven die geloven in het gegeven dat duurzame inzetbaarheid begint bij de basis: een veilige en integere werkplek te creëren. En dat een onafhankelijke vertrouwenspersoon een positieve bijdrage levert aan een prettig werkklimaat voor iedereen.
